"ایستا" مرموزترین روستای ایران!

ایستا طالقان

رضا مهاجر/ فکر کنید که به تعطیلات میروید و میخواهید چند روزى را در طبیعت بگذرانید. به همین دلیل  به مناطق خوش و آب و هوا سفر میکنید. در همین  گردش ، بناگاه  با یک منظره برخورد میکنید . به یک روستا وارد میشوید که کاملاً با محیطى که تا به حال در آن زندگى کرده ‏اید، زمین تا آسمان متفاوت است . انگار با یک ماشینِ زمان، به گذشته‏ ها بازگشته‏ اید.نه خبرى از تلفن و اینترنت و پرداختِ قبوض به شکلِ الکترونیک است و نه خبرى از تیرِ چراغ برق و لوله کشى گاز. نه خبرى از خانه‏  هایى سیمانى و تیرآهن است و نه حتى دوچرخه و موتور و ماشینى در آنجا وجود دارد . لباس هاىِ روستاییان همچون گذشته‏  هاى دور است. براى کشاورزى و دامدارى هم نه از تراکتور استفاده میکنند و نه هیچ وسیله دیگرى. بلکه همچون گذشته‏ ها از لوازمِ سنتى، استفاده میکنند.

جایی که هرگونه امکانات دنیای جدید را نمی پذیرند. «روستای ایستا طالقان»

 ما در یک فیلمِ سینمایى نیستیم. ما در یکى از روستاهاى ایران به نام «ایستا» در حوالى شهرستان طــالقان هستیم . روستایى که همچون سالیان  دور، رسوم و سنت هاى خودش را حفظ کرده است. ماجرا به زمانِ مشروطه و مجتهدى به نام میرزا صادق مجتهد تبریزى بر مى‏گردد و نحوه زندگىِ مقلدانش که هنوز هم به همان طریق زندگى مى‏کنند.

 اما بیایید به هزاران کیلومتر دورتر برویم. به غرب و به ایالات متحده و به یکى از ایالتهاىِ آنجا، پنسیلوانیا. شما براى پیک نیک به بیرون مى‏روید که ناگهان با منظره‏اى روبرو مى‏شوید که در هیچ کجاى دنیا، نمى‏توانید آن را بیابید . انگار با یک ماشین زمان، به گذشته‏ ها بازگشته‏ اید. آدمیانى که همچون چهارصد سالِ گذشته لباس پوشیده‏اند. محاسنِ بلندى دارند و سیبل هایشان را تراشیده‏اند. با درشکه و اسب حرکت میکنند . در روستایشان، نه نشانى از تلفن و برق است و نه دیسکو و بار. هیچ اثرى از تکنولوژى و لوازمِ جدید در آنجا دیده نمى‏شود. مطمئن باشید که شما به میانِ آمیش‏ها رفته‏اید. فرقه‏اى مسیحى که امروزه تعدادِ بسیار کمى از آنان در دنیا وجود دارند . پیروان کیشیشى سوئیسى به نامِ ژاکوب آمان که در میانِ سال هاى ۱۶۴۴ تا ۱۷۲۰ میلادى مى‏زیست و عقایدى خاص خود داشت که امروزه در میانِ آمیش‏ها رواج دارد. پیروانِ این مکتب، اکثرا در قرنِ ۱۸ به آمریکا رفتند و در بعضى از ایالت هاى آنجا، ساکن شدند . تعدادِ آمیش‏ها در پنسیلوانیا، اوهایو و ایندیانا، از سایرِ ایالت ها بیشتر است. آمیش‏ها سبکِ زندگى مختلفی  دارند. نه از تکنولوژى استفاده مى‏کنند و نه اعتقادى به درگیرى و جنگ و گریز دارند. اگر کسى به آنان حمله کند، از خودشان دفاع نمى‏کننند و کاملاً عیسى وار، طرفِ دیگرِ صورتشان را پیش رو  مى‏ اورند .

روستای فراری از تمدن در قلب ایران

  این فرقه مسیحى، به کلیسا اعتقادى ندارد و مراسمِ مذهبى‏شان را در خانه‏ هاى خود انجام مى‏دهند. البته بعضى از گرایش‏هاى آمیش‏ها، فقط در صورتى از تکنولوژى استفاده مى‏کنند. اول اینکه مثلاً برقى که استفاده میکنند، نباید از دولت گرفته باشد  ولی اگر با استفاده از ژنراتور باشد، اشکالى ندارد. دوم اینکه مثلاً تلفن اگر خارج و دور از خانه باشد، میتوان مورد استفاده قرار داد. هر چند که گرایش‏هاى متعصب آمیش، حتى به همین مسئله هم راضى نمیشوند.

نکته‏ اى که در این مقایسه به دست مى‏آید، این است که در دو منطقه از دنیا که دو نژاد، دو دین و دو سبکِ زندگىِ کاملاً متفاوت موجود است ، گاهى اوقات شباهتهاى بسیار زیادى وجود دارد  که نشان میدهد فرهنگِ انسانى و دینى، گاهى اوقات بسیار به هم شبیه مى‏شود. یکى در نزدیکىِ طالقان و دیگرى در لنکستر کانتى ایالت پنسیلوانیا.

 میرزا صادق مجتهد تبریزی کیست ؟

 سال ۱۲۷۴ ه.ق میرزا صادق مجتهد تبریزی در شهر تبریز بدنیا امد  او که از فقیهان مشهور دوره مشروطیت بود دارای آرای عجیب تجدد ستیزانه‌ای بود.میرزا صادق از آن فقیهانی بود که در دو حیطه نظر و عمل برطرد مطلق اندیشه تجود و دستاوردهای آن تأکید بسیار می‌کرد و تا اخر عمر در سال ۱۳۵۱ قمری بر عدم جواز استفاده از ابزار تکنولوژیک و امور جدید و مدرن فتوا می‌داد.از نظر میرزا صادق حکومت که قانونگذار و مجری قانون است مخصوص  خداوند است و پس رسول او آنگاه به دروازده امام منصوص و منصوب منتقل شده است.در عصر غیبت کبری (از سال ۲۳۹ تا کنون به ویژه دوره مشروطیت حکومت‌های عرفی غاصب به حساب می ایند  چرا که مقام معصوم و حاکم الهی را غصب کرده‌‌اند. ایستا روستای توقفگاه در زمان

از  سوی دیگر او بر این باور بود که نظام قانونگذاری جدید و عرفی را در قالب نظام مشروطیت غیرممکن می‌دانست بر همین اصل میرزا صادق از مخالفان سر سخت مشروطیت و پیامدهای آن بود به صورتی که در سال ۱۲۹۲ شمسی با ارسال تلگراف به همراه برخی از علماء به محمد علی شاه خواستار لغو مشروطیت شد. و برخلاف علمای همچون شیخ فضل‌الله مشروطه مشروعه را نیز قبول نداشت.

فرقه اصل توقف یا انتظاریون و یا آخر الزمانی‌ها طایفه‌ای ترک زبان و تارک دنیا هستند که در زمینهای  منطقه شرق طالقان در اطراف شهرستان ساوجبلاغ غرب استان تهران سکنی دارند. این مجموعه مسکونی که در کنار رودخانه شاهرود بوجود امده  در بین اهالی طالقان به «ترک آباد»، «فانوس آباد»، «کوی منتظران» و «روستای ایستا» شهرت دارد. گذراندن شب در نور فانوس و عدم استفاده از برق، ترک زبان بودن، تأکید فراون بر مقوله انتظار و توقف بر زندگی دویست سال پیش دلایل این نامگذاری‌های محلی است. آنها از هر گونه مظاهر تکنولوژی و تمدن جدید دوری می‌کنند که همین رفتار غیر معمول  هاله‌ای از ابهام را در میان آنان بوجود اورده است .در واقع این افراد با الهام از آرای تجرد ستیز میرزا صادق مجتهد تبریزی زندگی عجیبی را در زمانه تسلط مدرنیته بوجود اورده اند .

  بعضی از اعتقادات این فرقه

اهالی روستای ایستا تأکید می‌کنند که علت اصلی پرهیزشان از زندگی امروزی به جهت تشابه آن به زندگی کفار و بدعت بودن آنها است. به عنوان مثال تزریق خون را به کسی که برای ادامه زندگی به آن نیاز  دارد به دلیل بدعت روا نمی‌دانند برخلاف نهی اکثر فقهای معاصر و دلیل خود را بر این امر بی‌برکت بودن زندگی با این روش را عنوان می‌کنند.به زیارت امامان شیعه نمی‌روند زیرا استفاده از وسایل نقلیه امروزی را جایز نمی‌دانند. آنها خود را مستطیع نمی‌دانند و به حج نمی‌روند زیرا عزیمت به حج به آن شکلی که می‌خواهند برایشان موانعی همانند گذر از مرز را بدنبال دارد .

اوقات شرعی نماز را با شاخصه‌های خود بدست می اورند  و آغاز و پایان ماه مبارک رمضان را نیز با رؤیت خویش مشخص  می‌کنند. به رؤیای صادقه معتقدند و در تأیید روش زندگی خود به خواب‌های معنوی استناد می‌کنند اهل توقف شدیدا منتظر واقعه ظهور مهدی (عج) هستند و بر این نظر هستند که اکنون آخرالزمان است و آخرالزمان از دوره مشروطیت آغاز شده است ایمان در نگاه آنان از جنس تعهد است از همین منظر عقل را وظیفه‌ساز نمی‌دانند و وجود آن را فقط برای وظیفه شناسی ضروری می دانند . در اعیاد و سوگواریی‌ها نیز مراسم خاصی برگزار نمی‌کنند.هیچ کس تاکنون زنان و دختران آنان را مشاهده نکرده است.

«روستای ایستا »واقع در شهرستان طالقان شاید مرموزترین روستای ایران باشد،

روستایی در خاک استان البرز که مردمانش در زمان توقف کرده اند.

 فرزندانشان پس از رسیدن به سن تکلیف صاحب اختیار هستند که با آنان زندگی کنند یا به شهر تبریز برگردند.اهل توقف در هیچ فعالیت سیاسی و اجتماعی شرکت نمی‌کنند و باورهای خود را نیز تبلیغ نمی‌کنند. کم عیب‌ترین حکومت دوران غیبت کبری را قاجاریه می دانند  بنابراین بعضی از آنها تلاش می‌کنند نسب خود را به قاجاریه برسانند.یکی دیگر از معتقدات آنها در خصوص نقطه عطف رواج بی‌دینی می‌باشد.این فرقه،سقیفه بنی‌ساعده، جنبش مشروطه خواهی ایرانیان، انقلاب کبیر فرانسه را نقطه عطف رواج بی‌دینی و انحراف عقیدتی می‌ دانند .

برای خرید مایحتاج خود همانند، پارچه، میخ و مقدار بسیار کمی آهن و شیشه و مانند اینها به شهر طالقان می‌روند و خودشان آهنگری و نجاری دارند.

چندان مالکیتی برای اموالشان در میان خود حس نمیکنند و بر سر اموال با کسی نزاع نمی‌کنند و اگر کسی در دارایی آنها تصرف کند با او درگیر نمی‌شوند و از مال خود چشم‌پوشی می‌کنند و همه چیز را از ان خداوند میدانند .

در دهکده آنها کسانی را می‌توان سراغ گرفت که تنها ۲ یا ۳ بار به بیرون از محل سکونتشان رفته‌اند. امرار معاش آنها از فروش املاک موروثی در شهر تبریز و فروش گاو و گوسفند میگذرد.اهل توقف افراد غیر از خود را «اهل بیرون» می‌نامند در بخشی از اراضی آن روستا کشاورزی و دامپروری کاملاً سنتی انجام می شود .پرورش گاو، گوسفند، طیور (مرغ و خروس) اسب و قاطر از دیگر فعالیت‌های آنان می باشد .

برای تردد از اسب و قاطر استفاده می‌کنند دیده شده که چندین بار در تردد و انجام امور کشاورزی از اتومبیل یا بولدوزر، لودر و تراکتور استفاده کرده‌اند.در توجیه این رفتار می‌گویند که به ناچار و به جبر از صنعت و ابزار جدید استفاده می‌کنند.غذایشان محلی و طبیعی بوده و خوراکی که اصل و چگونگی تولیدش معلوم نباشد مصرف نمی‌کنند و از تناول گندم و میوه‌هایی که با کود شیمیایی و سموم دفاع آفات نباتی به عمل آمده باشد شدیدا جلوگیری می‌کنند.گوشت کم می‌خورند فراوان از لبنیات تولیدی خود استفاده می‌کنند از میهمانان خود با چای پذیرایی می‌کنند اما خود نمی نوشند.

مردان در آنجا علاوه بر شلوار نخی یا پشمی دستباف پیراهن بلندی می پوشند که تا زانو را می‌پوشاند و اغلب کلاهی پشمینه به سر دارند.

اهالی« روستای ایستا» شناسنامه ندارند

 اهالی روستای ایستا شناسنامه ندارند و جزء آمار جمعیتی ایران به حساب نمی‌ایند و از امکانات رفاهی جدید مانند آب لوله‌کشی، گاز، برق، تلفن، مطبوعات، رادیو و تلویزیون، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و رایانه استفاده نمی‌کنند.

کودکان روستا

برای علم آموزی به مدارس طالقان نمی‌روند بلکه به سبک سنتی و مکتب خانه‌ای با فراگیری دروس همانند و اجبات و محرمات فقهی، خوشنویسی و اصول عقاید با سواد می‌شوند و درس میخوانند .در مجموع ۱۸ تا ۲۰ جلد کتاب در روستای ایستا موجود است که رساله علمیه میرزاصادق مجتهد تبریزی و کتاب خطی سید حسین نجفی طباطبایی از آن جمله است.جاهای دیدنی های تفریحی شهر استان روستای کجاست

ساعت به هیچ شکل در محل زندگی اهل توقف استفاده نمیشود. در معماری خانه‌های آنها سیمان و آهن به کار نرفته و درها همه چوبی میباشند وبه دو زبان ترکی و فارسی سخن می‌گویند به مرزهای جغرافیایی بین کشورها و شهرها معتقد نیستند و جهان در ذهن آنها بدون مرز می باشد.

هیچ زنی را به محدوده روستای خود راه نمی‌دهند و از گفت‌وگو با زن‌ها ی غریبه به شدت پرهیز می‌کنند.بیماران خود را به روش سنتی درمان می‌کنند و به نزد پزشک نمیروند  مگر در حال اضطرار.

هیچ گونه نزاع و جرمی از آنان تاکنون گزارش نشده است.

از دلایل  فقهی آنها می‌توان به

:۱- حرمت تغییر در آفرینش خداوند

۲- حرمت تشبه به بیگانگان و کفاررا ذکر نمود توجه به آبادانی دنیا را تا آنجا مجاز می‌دانند که در خدمت بندگی و تعالی انسان باشد به اعتقاد آنان حضرت مهدی (عج) در هنگام ظهور از ساز و کارهای تمدن جدید استفاده نخواهد کرد و با ظهور آن حضرت و استقرار حاکمیت صالحان نشانی از این نوع تمدن نخواهد بود.

مرموزترین روستای ایران

اعتقادات فرقه انتظاریون

1-    از نظر اعتقادی شیعه ۱۲ امامی میباشند

۲-    نماز و روزه را انجام می‌دهند

۳-    با حج ابراهیمی مخالف میباشند و به مکه نیز نمی‌روند

۴-    از هرگونه فعالیت اجتماعی پرهیز و دوری میکنند

۵-    منتظر ماندن در کنار رودخانه یکی از فریضه های آنهاست

۶-    در مسائل سیاسی دخالت نمی‌کنند

۷-    فاقد هرگونه مدرک شناسایی میباشند

۸-    هر حکومتی را به غیر از حکومت امام زمان (عج) را قبول ندارند

۹-    با تلفن صحبت نمیکنند

۱۰-از وسایل ارتباط جمعی تلویزیون، رادیو وکتاب استفاده نکرده و خودداری میکنند

۱۱-مایحتاج خود را از دامداری و کشاورزی تهیه می‌نمایند

۱۲- به زندگی ابتدایی معتقدند  و از زندگی در جامعه ماشینی و مدرن بیزارند و سعی می‌کنند مثل

انسان‌های اولیه زندگی کنند

۱۳- استفاده از آب لوله کشی را حرام می‌دانند و از آب چاهی که توسط خودشان کنده شده مصرف می کنند

۱۴- اعتقاد دارند ظهور آن امام زمان (عج) در کنار کوه‌ها و رودخانه‌ها اتفاق می‌افتد

۱۵- از تعلیم وتربیت فرزندان در مدارس دولتی پرهیز می‌کنند

۱۶- وسایل گرمایشی آنها هیزم استایستا طالقان

۱۷- از رفتن روی آسفالت خودداری می‌کنند مگر به اجبار و ضرورت

۱۸- برق را حرام میدانند و از فانوس استفاده می‌کنند.

در خاتمه معرفی یک کتاب کتاب «روستای ایستا: پژوهشی درباره اهل توقف در طالقان» تألیف حسین عسگری از پژوهشگران شهرستان ساوجبلاغ در ۱۴۴ صفحه و شمارگان ۲۱۰۰ نسخه به وسیله نشر شهید محبی منتشر شد.این کتاب نخستین پژوهش درباره طایفه تجددگریز ساکن در منطقه طالقان است که بر تقلید از میرزا صادق مجتهد تبریزی (از عالمان دوره مشروطیت) باقی مانده اند و با الهام از آرای فقهی او روستایی سنتی و ایستا در طالقان بنا کرده اند.منبع:ویژه نامه ادیان و فرق ضاله ندای انقلاب